HOÀNG HẠC LÂU

Chữ Hán
黃鶴樓
昔人已乘黃鶴去，
此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返，
白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹，
芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是，
煙波江上使人愁。

THÔI HIỆU (崔顥)

Hoàng Hạc Lâu

Tác giả: Thôi Hiệu

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc Lâu.
Hoàng Hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuân lịch lịch Hán Dương thụ,
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị?
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Dịch nghĩa:

Lầu Hoàng Hạc (1)

Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi rồi (2)
Lầu Hạc Vàng còn trơ lại đây.
Hạc vàng một khi đã bay đi, không trở lại nữa,
Mây trắng nghìn thu lởn vởn hoaì.
Mặt sông lúc trời tạnh, phản chiếu cây cối Hán Dương (3) rõ mồn một,
Cỏ thơm trên bãi Anh Vũ (4) mơn mởn xanh tươi.
Trời tối rồi, đâu là quê hương mình?
Trên sông khói tỏa, sóng gợn, khiến người sinh buồn!

Dịch nghĩa Lầu Hoàng Hạc Người xưa cưỡi hạc vàng bay đi rồi Đất này nay chỉ còn trơ tòa lầu Hoàng Hạc Hạc vàng một bay không trở lại Mây trắng ngàn năm vẫn thong thả lửng lơ bay Sông tạnh nom rõ hàng cây trên đất Hán Dương Cỏ thơm xanh tốt trên bãi Anh Vũ Chiều xuống, quê nhà không biết ở phương nào Khói sóng trên sông khiến lòng buồn bã. Dịch ra thơ Đường luật Ngô Tất Tố: Người xưa cưỡi hạc đã lên mây, Lầu hạc còn suông với chốn này. Một vắng hạc vàng xa lánh hẳn, Ngàn năm mây bạc vẩn vơ bay. Vàng gieo bên Hán, ngàn cây hửng, Xanh ngắt châu Anh, lớp cỏ dày. Trời tối quê nhà đâu tá nhỉ? Đầy sông khói sóng gợi niềm tây! Khương Hữu Dụng: Ai cưỡi hạc vàng đi mất hút, Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi! Hạc vàng một đã đi đi biệt, Mây trắng ngàn nãm bay chơi vơi. Sông tạnh Hán Dương cây sáng ửng, Cỏ thơm Anh Vũ bãi xanh ngời. Hoàng hôn về đó, quê đâu tá? Khói sóng trên sông não dạ người. Vũ Hoàng Chương: Xưa hạc vàng bay vút bóng người, Nay lầu Hoàng Hạc chút thơm rơi. Vàng tung cánh hạc đi đi mãi, Trắng một màu mây vạn vạn đời. Cây bến Hán Dương còn nắng chiếu, Cỏ bờ Anh Vũ chẳng ai chơi. Gần xa, chiều xuống, đâu quê quán? Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi! Lam Giang: Người tiên cưỡi hạc khuất bao giờ, Lầu hạc nơi này dấu vẫn trơ. Hạc cất cánh vàng bay một nước, Mây dãng màn bạc lượn nghìn thu. Hán Dương cây rạng sông quanh khúc, Anh Vũ cồn tươi cỏ ngập bờ. Đâu chốn quê hương trời sẩm tối, Khói vờn sóng nước gợi sầu mơ. Nguyễn Quảng Tuân: Người xưa cưỡi hạc đã bay xa, Hoàng Hạc lầu không vẫn chốn này. Mây trắng ngàn năm lơ lửng mãi, Hạc vàng một tếch khuất trùng ngay. Hàn Dương sông tạnh cây phô sắc, Anh Vũ cồn xa cỏ mọc dày. Chiều muộn quê nhà đâu khuất bóng? Trên sông khói sóng gợi buồn thay. Thanh Tâm Tuyền: Người xưa rong chim hạc đi khuất, Đất cũ để trơ lầu vắng không. Hoàng hạc thuở biệt rồi tuyệt dạng, Mây nghìn kiếp trắng mải bông lông. Tạnh quang cây bến lung linh nắng, Xanh ngát cỏ đồng thiêm thiếp hoang. Xế muộn làng quê nơi nào nhỉ? Mặt sông khói quyện buồn lạ lùng. Đặng Tiến: Hạc vàng người trước cưỡi đi rồi, Lầu trống còn tên Hoàng Hạc thôi. Một thuở hạc vàng không trở lại, Nghìn năm mây trắng vẫn đang trôi. Hán Dương cây đứng soi sông sáng, Anh Vũ cỏ non biếc bãi bồi. Chiều tối quê hương nhìn chẳng thấy, Trên sông khói sóng dạ bồi hồi. Dịch ra thơ lục bát Trần Trọng Kim: Người đi cưỡi hạc từ xưa, Đất này Hoàng Hạc còn lưu một lầu. Hạc vàng đi mất đã lâu, Ngàn năm mây trắng một màu mênh mông. Hán Dương cây bóng lòng sông, Bãi kia Anh Vũ cỏ trông xanh rì. Chiều hôm lai láng lòng quê, Khói bay sóng vỗ ủ ê nỗi sầu. Tản Đà: Hạc vàng ai cưỡi đi đâu? Mà nay Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ! Hạc vàng đi mất từ xưa, Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay. Hán Dương sông tạnh cây bày, Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non. Quê hương khuất bóng hoàng hôn, Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai? Hải Đà: Người xưa theo cánh hạc vàng, Vút bay thãm thẳm, bẽ bàng lầu thơ. Thoắt đi cánh hạc xa mờ, Mênh mang mây trắng thẫn thờ luyến thương. Cây xanh vờn bãi Hán Dương, Cỏ thơm Anh Vũ lộng hương bốn bề. Chiều buông phủ lạnh bóng quê, Chập chùng khói sóng thảm thê khách sầu. Thu Tứ: Bản 1: Người xưa cưỡi hạc đi rồi, Lầu xưa còn đứng chơi vơi một tòa. Hạc bay đành mãi mãi xa, Nghìn năm mây vẫn trắng lòa tầng không. Mưa ngừng, nom rõ bãi sông: "Ngàn cây thắp nến", bồng bồng cỏ tươi.(1) Quê phương nào hở, chiều ơi? Mịt mờ sông khói chi người ngẩn ngơ. Bản 2: Hạc vàng vút tự bao giờ, Lầu Hoàng Hạc để đứng trơ bến này.(2) Hạc đi, về chẳng hẹn ngày, Nghìn năm mây trắng mơ bay khắp trời. Mưa ngừng, rõ cảnh xinh tươi: Bờ cây chen lá, bãi bồi cỏ lan. Chiều buông, sông khói mơ màng, Lòng ai chợt thắt, bàng hoàng: quê đâu?

___________(1) "Ngàn cây thắp nến": lời ca khúc Nắng Thủy Tinh của Trịnh Công Sơn. (2) Lý Bạch có bài thơ "Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quản Lăng", tức lầu Hoàng Hạc ở gần một cái bến.

______________________
(1) Ở góc tây nam thành Vũ Xương
(2) Tục truyền Phí Văn Vi thành tiên, thường cưỡi hạc về nghỉ ở lầu Hoàng Hạc
(3) Một địa điểm bên sông Dương Tử tỉnh Hồ Bắc.
(4) Khu bãi bến khúc sông thuộc Vũ Xương tỉnh Hồ Bắc

Nhiều tác giả đã dịch theo thể thơ Đường luật và Lục Bát .

Tôi thử dịch theo thể thơ SONG THẤT LỤC BÁT xem sao:

LẦU HOÀNG HẠC 
Ai cưỡi hạc bay đâu rồi nhỉ
Mà giờ đây lại chỉ còn lầu
Hạc vàng bay mất từ đâu
Mà mây trắng mãi trên lầu còn bay
Dòng Hán Dương hàng cây soi bóng
Anh Vũ xanh cỏ óng mượt mà
Chiều buông chạnh nhớ quê nhà
Trên sông khói sóng khiến ta chợt buồn

DIZIKIMI